Son dönemde Azerbaycan gazını Türkiye’ye getiren TANAP ve petrol- doğalgaz arama gemisi Fatih ile bölgesinde enerji üssü olma noktasında iki önemli adım atan Türkiye, şimdi de doğalgaz enerji borsası kuruyor. Doğalgaz borsasının etkin işlemeye başlamasıyla, erişilebilir piyasalardaki doğalgazın fiyatlanması ve Türkiye’nin bölgesel doğalgaz ticaret merkezi olması hedefine yönelik önemli bir adım daha atılmış olacak. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), Türkiye’nin doğalgaz ticaret merkezi olma hedefi doğrultusunda en önemli adımlardan biri olan doğalgaz borsasının ticaret kuralları olarak ifade edilebilecek Organize Toptan Doğalgaz Satış Piyasası İşletim Usul ve Esasları’nda (PUE) son güncellemeleri yaptı.
SANAL UYGULAMA YAPILDI
Doğalgaz Sürekli Ticaret Platformu (STP) olarak adlandırılan doğalgaz borsası 1 Nisan 2018’de sanal olarak uygulanmaya başlanmıştı. Sanal uygulama süresince doğalgaz tedarik lisansı sahipleri tarafından sistem yoğun katılımla test edildi. Ayrıca, EPDK gözetiminde BOTAŞ ve EPİAŞ ile birlikte senaryo çalışmaları yürütüldü, sözleşme taslakları oluşturuldu. Sanal uygulamanın amacına uygun olarak, bu çalışmalar sırasında karşılaşılan bazı sorunlar ve tespit edilen diğer hususlarda PUE’nin bazı maddelerinde revizyon yapılması ihtiyacı ortaya çıktı. Borsanın daha sağlıklı ve sorunsuz çalışması amacıyla BOTAŞ, EPİAŞ ve piyasa oyuncularının görüşleri alınarak konu kurula sunuldu.
1 EYLÜL’DE İŞLEME BAŞLAYACAK
Bu son düzenleme ile 1 Eylül 2018’de resmi olarak işlemlere başlayacak olan borsanın daha sağlıklı ve sorunsuz işletilebilmesi için; ticaretin kuralları, bu platformda işlem yapacak tarafların hak ve yükümlülükleri net olarak belirlendi. EPİAŞ tarafından işletilmesine karar verilen söz konusu platformu, doğalgaz ticareti yapmak isteyen doğalgaz tedarikçileri ve ihracatçılarının yanı sıra, BOTAŞ da iletim sisteminin dengelenmesi için doğalgaz tedarik etmek amacıyla kullanacak. Yılın 365 günü 24 saat ticarete açık olacak olan borsada yapılan ticaret, Günlük Referans Fiyatın (GRF) oluşumunu da sağlayacak.
EPDK DÜZENLEMELERİ YAPTI
EPDK’nın kararıyla doğalgaz borsası için şu düzenlemeler yapıldı:
Dengesizliklerin Uzlaştırılması Protokolü tanımlandı.
Dengesizliklerin Uzlaştırılması İşlem Ücreti tanımlandı.
Piyasa katılımcılarının kendi teklifleriyle eşleşmelerini önleyici düzenleme yapıldı.
Doğalgaz iletim şebekesi işleyiş düzenlemeleri kapsamında belirlenen dengesizlik ücretleri formüllere eklendi.
İşlem limiti tanımlarına ilaveler yapıldı.
Mali hususlar, faturalama, avans, ödemeler, bildirimlerin yapılmaması halleri eklendi.
Simülasyon sürecinde formüllere ilişkin ortaya çıkan düzenlemeler eklendi.
