Petrol, Rus enerji ihracatında eskiden olduğu gibi ilk sırada yer alıyor. Ocak-Ekim aylarında Rus şirketleri, yabancı tüketiciye 106.6 milyar dolar değerinde 213.4 milyon ton hammade gönderdi. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 38.6 daha fazladır. Gaz boru hattı yüzde 7’lik artışla 183.6 milyar metreküpten elde ettiği 40 milyar dolarlık gelirle (geçen yıla göre yüzde 30.9 daha fazla) ikinci sırada yer alıyor.
LNG, Rusya’nın toplam enerji ihracat gelirlerinin sadece yüzde üçünü oluşturuyor (4.6 milyar dolar). Rusya’nın küresel piyasada LNG payı hala yüzde 4. Ancak, Rusya Enerji Bakanı Aleksander Novak’a göre, durum önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde değişecek.
Novak, “Rusya’nın dünya enerji piyasasındaki pozisyonunu güçlendirmek için 2025 yılına kadar ArcticLNG-2, Baltiysky LNG ve Uzak Doğu’da LNG üretiminin artırılması olmak üzere üç proje daha hayata geçirilecek. Bu projelerin toplam kapasitesi 41.2 milyon ton olacak. Bu da, Rusya’nın LNG pazarındaki payını 2025 yılına kadar yüzde 15’e kadar yükselecek” dedi.
Uluslararası uzmanların da beklentileri bu yönde. Uluslararası Enerji Ajansı World Energy Outlook, Kasım ayı ortalarında yayınladığı araştırmasında, 2040 yılına kadar Rusya’nın bu yakıt türünde dünyanın başlıca ihracatçılarından biri haline geleceğini belirtti.
Uzun vadeli tahminlerdeki büyük farklılıklara rağmen, LNG piyasasının genişleyeceği gerçeği açık. Shell’in Rusya’daki temsilcisi Sederik Kremers’e göre, talep her yıl en az yüzde 4 oranında artacak. Dünyada yeni tesislerin kurulması için yapılan çalışmalar, yıllık 470 milyon tonluk LNG üretim kapasitesinin devreye sokulacağını gösteriyor.
Şimdi Katar ve Avustralya LNG üretiminde birincilik için mücadele ediyor. Dünya LNG ihracatının yüzde 60’ını bu iki ülke gerçekleştiriyor. Sadece Kasım ayında Avustralya 6.8 milyon ton, Katar ise 6.2 milyon ton LNG ihraç etti. Her iki ülke de 2005-2010 yılları arasındaki ilk dalgada, sıvılaştırılmış doğal gaz tesisleri kumaları sayesinde piyasada lider olmayı başardı.
Her iki ülke de kapasitelerini artırmaya devam ediyor. Moskova Skolkovo İşletme Okulu Enerji Merkezi’ne göre, Avustralya’da toplam 88 milyon ton kapasiteye sahip on adet sıvılaştırılmış doğal gaz tesisi mevcut. Katar ise Kuzey bölgesindeki doğal gaz kaynakları üzerindeki 10 yıllık moratoryumu kaldırdı. Reuters ajansının verilerine göre, Doha, 2023 yılının sonuna kadar üç-dört yeni sıvılaştırılmış doğal gaz tesisi daha kurarak LNG üretimini 77 milyon tondan 100 milyon tona çıkarmayı planlıyor.
Bu arada, ABD de 2030 yılına kadar LNG piyasasının lideri olmayı planlıyor. Bunun için ülkede toplam 112.2 milyon ton kapasiteli birkaç tesis inşa ediyor. Washington; AB, Çin ve Japonya’yı en önemli pazarlar olarak görüyor. Ancak her üç cephede de ciddi zorluklar var. ABD’nin başlattığı ticaret savaşları durumu karmaşıklaştırıyor.
ABD’nin ticaret ortaklarıyla gerginlikleri Rusya’ya yeni fırsatlar sunuyor. Rusya, bu yılın Mart ayında, Yamal’da üretilen ilk LNG partisini Hindistan’a teslim etti. Birkaç ay sonra da, Rus gazı yüklü ilk tankarler Çin’in Jiangsu-Zhudong limamına yanaştı. Rus LNG’nin potansiyel alıcıları arasında Pakistanve Vietnam da bulunuyor.
Rusya, faaliyette olan ve yapım aşamasındaki doğal gaz sıvılaştırma tesisleriyle kesintisiz tedarik sağlamayı planlıyor. Rusya şu anda yılda 9.6 milyon ton LNG kapasiteli ve iki hattan oluşan Sahalin-2 tesislerine sahip. Buna ek olarak, 11 Aralık’ta Yamal LNG üçüncü hattı açılarak toplam kapasite 16.5 milyon tona yükseltildi. Dördüncü hatın inşaatının da önümüzdeki yılın sonunda tamamlanması planlanıyor.
