Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki “Şah Denizi II” kaynağından çıkarılan doğalgazını Türkiye üzerinden geçirerek Avrupa’ya kadar taşıyacak 3 bin 350 kilometrelik boru hattı projesi, son sekiz kilometrede bir engelle karşılaştı: Zeytin ağaçları
Türkiye’deki Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) devamı niteliğindeki Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı (TAP), Türkiye-Yunanistan sınırındaki Kipoi kentinden başlayıp Yunanistan’da 550, Arnavutluk’ta 215, hatta Adriyatik Denizi’nde 105 kilometre yol katederek İtalya’nın Lecce kenti içerisinde 8 kilometrede son bulacak.
Protestoların hedefi hâline gelen kısım da bu son kalan sekiz kilometre. Zira, Apulia Bölgesi’nde yer alan Lecce kentine bağlı San Foca köyünden geçecek sekiz kilometrede yüzlerce yıldır yaşayan bin 600 zeytin ağacı tehlikede.
Kendilerine “No TAP” (TAP’a Hayır) diyen grubun üyelerinden Gianluca Maggiore, “Mücadelemiz toprağımızı korumak için başladı. Sisteme, enerji piyasalarındaki bozulmuşluğa ve uluslararası şirketlerin spekülasyonlarına karşı savaşıyoruz” diyor.
2020’de tamamlanması zora giren projeyi yavaşlatarak bu savaşı kazandıklarını belirten Maggiore, yeni hükümetin sadece projeyi engellemekle kalmayıp ülkenin enerji planlarını yeniden düzenlemesi gerektiğini savunuyor.
4 Mart’taki seçimlerden ancak üç ay sonra yeni kabinede anlaşabilen koalisyonun popülist iki üyesi, düzen karşıtı Beş Yıldız Hareketi (M5S) ve göç karşıtı Lig Partisi. İktidara gelmesi Euro Bölgesi’nde de endişe yaratan yeni hükümetin bazı bakanları, projenin gözlem altına alınıp, boru hattı üzerinde çalışan İngiliz enerji devi BP ya da İtalyan devletine ait doğalgaz şirketi Snam SPA yerine protestocularla işbirliği yapmanın yollarını arıyor.
TAP Konsorsiyumu, yıllar sürecek bir ertelemeye neden olması gerekçesiyle projenin başka bir rotaya taşınmasının imkansız olduğunu söylüyor.
Projenin ertelenmesi petrol ve doğalgaz ihtiyacının yüzde 90’ını ithal eden İtalya’da ciddi sıkıntılar yaratabilir.
Bloomberg analistlerinden Elchin Mammadov’a göre TAP’a ve hattının daha geniş bir kısmına yatırım yapan firmalar, milyarlarca euro zararla karşı karşıya kalabilir çünkü proje yüzde 90 ihtimalle söz verilen tarihte tamamlanamayacak.
Son olarak Londra merkezli Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), projeye verilecek 500 milyon euroluk krediye 4 Temmuz güven oyu vermiş, ilk etapta 10 milyar küp kapasiteyle çalışacak bor hattının Avrupa’da 7 milyon hane için yeterli olacağını açıklamıştı.
Üçte ikisi tamamlanan TAP’ın 4,5 milyar euroya mâl olacağı tahmin ediliyor.