Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde başlatılan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yürütülen Sıfır Atık Projesi kapsamında, ekonomiye yıllık 12 milyar TL kazanç sağlanacak. Atıkların kontrol altına alınması, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş Türkiye bırakılması hedefiyle başlatılan projede 300 ton atık, geri dönüşümle ekonomiye kazandırıldı. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde uygulanan proje kapsamında 23 bin 700 kilo kağıt, 6 bin 940 kilo metal, 2 bin 435 kilo cam, 12 bin 580 kilo plastik, 2 bin 750 kilo bitkisel yağ geri dönüştürülerek ekonomik kazanım elde edildi. Bu kazanımlara göre, 816 kişinin oksijen ihtiyacını karşılayacak 408 yetişkin ağacın korunması, 244 litreden fazla petrol tasarrufu sağlandı.
2023’te tüm ülkede
Çevre yönetimi konusunda atılan adımlardan biri olan proje, Emine Erdoğan’ın himayesinde 26 Eylül 2017’de başlatıldı. Proje, 2018 itibarıyla Ankara’dan başlayarak aşamalı olarak kamu kurumları, limanlar, havaalanları, otogarlar, tren garları, eğitim kurumları, alışveriş merkezleri, hastaneler, turizm tesisleri başta olmak üzere vatandaşların yoğun olduğu noktalarda hayata geçirilecek. Proje, 2023’e kadar Türkiye’nin tamamına yaygınlaştırılacak.
100 bin kişiye eğitim
Proje öncelikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Külliye’sinde uygulanmaya başlandı. Daha sonra TBMM, TRT ve 400’e yakın kurum/kuruluşu projeye dahil edildi. Ankara’daki 25 belediye ile Karaman, Burdur-Bucak ve Trabzon-Hayrat belediyelerinde sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasıyla ilgili çalışmalara başlandı. 2018’de bin 500 kurum/kuruluşunda sıfır atık yönetim sisteminin uygulanması planlanıyor. Hedef kitlelere göre eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılıyor. Türkiye genelinde eğitim verilen kişi sayısı 100 bine ulaştı. Eylülde liman ve marinalar ile Ankara’daki din görevlilerine yönelik eğitimler düzenlenecek.
Yapılacak uygulamalarla çevre korunurken ekonomik olarak da yıllık 12 milyar TL kazanç sağlanacak. Projenin başlatıldığı günden bu yana yaklaşık 300 ton değerlendirilebilir atık kaynağında ayrı toplanarak ekonomiye kazandırıldı.
Kamuya yayılacak
Projedeki bazı hedefler ve uygulamalar şöyle:
– Kâğıt, cam, plastik, metal gibi değerlendirilebilir atıklar kaynağında ayrı toplanacak. Geri kazanımla çevre kirliliği önlenecek, doğal kaynaklar korunacak; böylece ekonomiye katkı sağlanacak.
– Geri dönüştürülen her 1 ton cam için yaklaşık 100 litre petrolden tasarruf edilebilecek, yeni üretime kıyasla, metal ve plastik geri kazanımıyla yüzde 95 enerji tasarrufu sağlanabilecek.
– 1 ton kâğıdın geri kazanımı ile 17 ağaç kurtarılacak.
– Artan yemek ve ekmek artıkları ayrı toplanarak hayvan barınaklarına gönderilecek.
– Gıda atıkları biyo gaz işlemine tabi tutularak enerji ve gübre üretilecek.
– Organik atıklar toprak iyileştirici olan kompost üretiminde kullanılarak kimyasal gübre ihtiyacı azaltılacak.
– Atık yağlardan biyo dizel (araç yakıtı) elde edilecek.
– Okullardan başlayarak eğitimin her kademesinde sıfır atık bilinci oluşturulacak.
– Sıfır atık yönetiminin sistemli şekilde kurulabilmesi için yönetmelik çalışmalarına başlandı.
Plastik şişe bin yılda yok oluyor
Türkiye’de oluşan evsel atıkların yüzde 52’sini organik, yüzde 6’sını plastik, yüzde 10’unu kağıt-karton, yüzde 4’ünü cam, yüzde 2’sini metal atıklar oluşturuyor. Bir portakal kabuğu 6 ayda, sakız 5 yılda, plastik torba 20 yılda, plastik şişe bin yılda, piller 100 yılda doğadan temizlenebiliyor.
45.6 bin ambalaj atığı
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde uygulanan projede, 2018’in ilk 7 ayındaki kazanımlar belirlendi. Buna göre, toplam 45 bin 655 kilo ambalaj atığı oluştu. Bu atığın 860 kilosunu karışık ambalaj atıkları oluşturdu. Diğer atık türlerinde yapılan geri dönüşümle elde edilen kazanımlar şöyle:
– 23 bin 700 kilo kağıt atık: 816 kişinin oksijen ihtiyacını karşılayacak 408 yetişkin ağaç korundu. Böylece sera gazı olan karbondioksitin havadan 29 bin 7600 metreküpü bertaraf edilebilir hale geldi.
– 6 bin 940 kilo metal atık: Metal içecek kutusunun geri dönüşümünden elde edilen enerji ile 100 Watt’lık bir ampul 10.676.923 saat çalışabilir. 9 bin 2 kilo hammadde tasarrufu elde edilebilir.
– 2 bin 435 kilo cam atık: 244 litreden fazla petrol tasarrufu sağlandı.
– 12 bin 580 kilo plastik atık: Plastik atık ve ambalajların geri dönüşümünden, elyaf içeren tekstil ürünleri, atık ve pis su boruları, sera örtüsü, plastik torba, deterjan şişeleri, çöp kutuları ve benzeri malzemeler üretilebiliyor. Böylece 176.120 KW/saat enerji tasarrufu sağlandı.
– 2 bin 750 kilo bitkisel yağ atığı: Bitkisel atık yağın geri dönüşümünden 2 bin 763 kilo biyo dizel elde edilebiliyor.
